Waarom is dit gebied bijzonder?

Dit soort schrale en moerasachtige gebieden zijn schaars in Nederland.

Daarom heeft Staatsbosbeheer dit gebied in 1995 aangekocht, met de bedoeling

het weer zo in te richten zoals het vroeger was, met het planten en dierenleven wat erbij hoort.

 

Het Gastels Laag ligt ook op de zg. Naad van Brabant, een smalle strook van enkele km breed die loopt van Boxmeer tot Bergen op Zoom.

Dit is precies de overgang van zand naar kleigrond. De ondergrondse waterstromen botsen tegen de kleigronden, die veel vaster zijn van structuur. In lage gebieden heeft het water dan de neiging om omhoog te komen, het zg. kwelwater. Het kwelwater hier is duizenden jaren oud. Omdat het al die jaren door de grond heeft gestroomd, zijn als het ware de voedingsstoffen eruit gezeefd. Dit water is dan ook heel voedselarm, en vaak kalkrijk.

En dat is heel belangrijk voor het planten en dierenleven hier. Voedselarm betekent rijk aan zeldzame planten. Een brandnetel groeit immers overal, een orchidee alleen in schrale grond.

 

Door de afgraving in 1995 kwam het kwelwater in het Gastels Laag weer omhoog.

Daardoor konden een aantal zaden in de bovenste bovenlaag weer ontkiemen.

Sommige zaden hadden een periode van 600 jaar in een zuurstofloze omgeving onder water overleefd.